Golongan Kata Bahasa Melayu: Jenis, Contoh & Fungsi (4.2 Golongan kata)

 

Berikut ialah nota lengkap dan ringkas untuk tajuk 4.2 Golongan Kata dalam Bahasa Melayu, sesuai untuk pelajar STPM atau prauniversiti:

---

✅ 4.2 GOLONGAN KATA

---

📌 Konsep Golongan Kata

Golongan kata ialah pengelompokan kata berdasarkan fungsi atau peranannya dalam ayat. Dalam Bahasa Melayu, terdapat dua kategori utama:

1. Kata isi (kata yang membawa makna penuh)

2. Kata tugas (kata yang membantu membina struktur ayat)

---

🔹 4.2.1 Kata Nama

Kata nama ialah kata yang merujuk kepada orang, tempat, benda, haiwan, idea atau konsep.

✅ Jenis Kata Nama:

1. Kata nama am

   • Merujuk kepada benda secara umum.

   • Contoh: kereta, pensel, pelajar

2. Kata nama khas

   • Merujuk kepada nama khusus dan ditulis dengan huruf besar.

   • Contoh: Malaysia, Ali, Sekolah Menengah Taman Indah

3. Kata ganti nama

   • Gantian kepada kata nama.

   • Contoh: saya, awak, dia, kami

---

🔹 4.2.2 Kata Kerja

Kata kerja ialah kata yang menunjukkan perbuatan atau keadaan.

✅ Jenis Kata Kerja:

A. Kata kerja aktif

Melibatkan pelaku dan perbuatan.

1. Transitif

   • Mempunyai objek

     • Satu objek: Dia membaca buku.

     • Dua objek: Saya memberi Ali hadiah.

2. Tak transitif

   • Tanpa objek

     • Berpelengkap: Dia tinggal di kampung.

     • Tanpa pelengkap: Mereka ketawa.

B. Kata kerja pasif

Tumpuan pada objek atau penerima tindakan.

1. Dengan imbuhan pasif: dibaca, ditulis, dimakan

   • Contoh: Surat itu dibaca oleh ibu.

2. Dengan kata kena:

   • Contoh: Dia kena marah oleh cikgu.

3. Dengan kata ganti nama diri orang pertama/kedua:

   • Contoh: Saya dimarahi oleh ayah. / Awak dipuji oleh guru.

---

🔹 4.2.3 Kata Adjektif

Kata adjektif ialah kata yang menunjukkan sifat atau keadaan sesuatu nama.

✅ Jenis Kata Adjektif:

1. Sifatan / Keadaan – cantik, rajin

2. Warna – merah, hijau

3. Ukuran – besar, kecil

4. Bentuk – bulat, leper

5. Waktu – awal, lambat

6. Jarak – jauh, dekat

7. Cara – perlahan, kasar

8. Perasaan – gembira, marah

9. Pancaindera – sedap, wangi

---

🔹 4.2.4 Kata Tugas

Kata tugas tidak membawa makna leksikal tetapi berfungsi untuk menghubungkan atau membantu membina ayat.

✅ Jenis Kata Tugas:

Jenis Kata Tugas	Contoh
(a) Kata hubung	dan, tetapi, kerana
(b) Kata seru	eh, aduh, wahai
(c) Kata tanya	apa, siapa, mengapa
(d) Kata perintah	tolong, sila, harap
(e) Kata pangkal ayat	bahawa, kalau, jika
(f) Kata bantu	telah, akan, sedang
(g) Kata penguat	sangat, amat, paling
(h) Kata penegas	juga, sahaja, memang
(i) Kata nafi	tidak, bukan
(j) Kata pemeri	ialah, adalah
(k) Kata sendi nama	di, ke, dari, dengan
(l) Kata pembenar	memang, benar
(m) Kata arah	atas, bawah, tepi
(n) Kata bilangan	satu, banyak, beberapa
(o) Kata adverba	semalam, tadi, kelak
(p) Kata penekan	jua, jugalah
(q) Kata pembenda	sesuatu, sesuatunya

---

📝 Kemahiran Pelajar Perlu Kuasai:

✅ Menyatakan dan mengenal pasti setiap golongan kata dan jenisnya
✅ Membezakan antara kata kerja transitif dan tak transitif
✅ Membezakan kata kerja aktif dan pasif
✅ Menggunakan kata dengan betul dalam ayat
✅ Mengesan dan membetulkan kesalahan golongan kata dalam ayat

---