Berikut ialah nota ringkas dan padat bagi tajuk 5.1 Bidang Sintaksis dalam Bahasa Melayu, sesuai untuk pelajar STPM atau prauniversiti:
✅ 5.1 Bidang Sintaksis
📌 Definisi Sintaksis
Sintaksis ialah cabang ilmu linguistik yang mengkaji susunan dan struktur ayat dalam sesuatu bahasa, termasuk hubungan antara konstituen, frasa, klausa dan ayat.
🔹 5.1.1 Konstituen
Konstituen ialah unsur atau unit bahasa yang menjadi komponen dalam frasa, klausa atau ayat.
✍️ Contoh:
Dalam ayat "Ali sedang membaca buku."
Konstituen:
-
Ali (kata nama sebagai subjek)
-
sedang membaca buku (frasa kerja sebagai predikat)
🔹 5.1.2 Frasa
Frasa ialah unit tatabahasa yang terbentuk daripada satu atau lebih perkataan, dan tidak mengandungi subjek dan predikat.
✅ Jenis-jenis Frasa & Contoh:
| Jenis Frasa | Contoh |
|---|---|
| Frasa Nama (FN) | seorang guru |
| Frasa Kerja (FK) | sedang menulis |
| Frasa Adjektif (FA) | sangat cantik |
| Frasa Sendi Nama (FSN) | di rumah |
| Frasa Adverba (FAdv) | dengan cepat |
🔹 5.1.3 Klausa
Klausa ialah unit tatabahasa yang mengandungi subjek dan predikat, dan boleh berdiri sendiri atau menjadi sebahagian daripada ayat.
✍️ Contoh:
-
Ali sedang membaca buku (klausa bebas)
-
yang dibeli oleh ayah (klausa terikat)
🔹 5.1.4 Ayat
Ayat ialah unit tatabahasa yang lengkap dan membawa maksud penuh, mengandungi subjek dan predikat.
🧠Struktur Ayat:
✅ (a) Subjek
Subjek ialah bahagian yang dibicarakan dalam ayat. Biasanya frasa nama.
Contoh:
-
Ali sedang menulis.
-
Budak itu makan nasi.
✅ (b) Predikat
Predikat ialah bahagian yang menerangkan subjek. Biasanya frasa kerja, frasa adjektif, frasa nama atau frasa sendi nama.
Contoh:
-
Ali sedang menulis.
-
Budak itu sangat lapar.
📘 Perbezaan Ringkas:
| Unsur | Definisi | Contoh |
|---|---|---|
| Konstituen | Unit binaan ayat (kata/frasa/klausa) | Ali, sedang membaca buku |
| Frasa | Unit kata tanpa subjek-predikat | seorang guru, sangat rajin |
| Klausa | Unit kata yang ada subjek dan predikat | Ali membaca buku |
| Ayat | Unit lengkap yang membawa makna penuh | Ali sedang membaca buku. |
🧠Kemahiran Pelajar Perlu Kuasai:
✅ Menyatakan definisi dan konsep konstituen, frasa, klausa, dan ayat
✅ Mengenal pasti subjek dan predikat dalam ayat
✅ Memberi contoh dan membezakan setiap unsur sintaksis
✅ Menganalisis ayat berdasarkan strukturnya