Sejarah Islam (500-1918)
1. Konsep Ummah Sebagai Komuniti Berasaskan Akidah
- Huraian: Konsep ummah yang diperkenalkan oleh Nabi Muhammad SAW merujuk kepada komuniti yang bersatu berdasarkan keimanan kepada Allah dan ajaran Islam. Ummah tidak terikat kepada kesukuan atau etnik tetapi kepada akidah Islam yang menyatukan semua penganutnya di bawah satu identiti Islam.
- Contoh: Piagam Madinah adalah contoh utama di mana pelbagai kabilah Arab, termasuk kaum Ansar dan Muhajirin, serta masyarakat Yahudi, disatukan di bawah satu perlembagaan yang menjamin hak dan tanggungjawab bersama sebagai satu ummah.
2. Ummah sebagai Sistem Sosial dan Politik
- Huraian: Ummah bukan sahaja merupakan komuniti agama tetapi juga menjadi asas kepada struktur sosial dan politik. Kepimpinan ummah dipegang oleh Nabi Muhammad SAW dan diteruskan oleh para khalifah, yang bertanggungjawab menguruskan hal ehwal umat Islam termasuk soal pentadbiran, keadilan, dan peperangan.
- Contoh: Khalifah Abu Bakar al-Siddiq, sebagai pemimpin pertama selepas kewafatan Nabi SAW, berjaya mengukuhkan ummah dengan mengekalkan kesatuan politik dan menghapuskan gerakan riddah (murtad) yang cuba memecahbelahkan komuniti Islam.
3. Keadilan dan Kesaksamaan dalam Ummah
- Huraian: Ummah yang dibentuk oleh Nabi Muhammad SAW dan diteruskan oleh Khalifah al-Rasyidin menekankan prinsip keadilan dan kesaksamaan. Setiap individu dalam ummah mempunyai hak dan tanggungjawab yang sama, tanpa mengira latar belakang etnik atau status sosial.
- Contoh: Pada zaman Khalifah Umar al-Khattab, beliau memperkenalkan sistem Baitulmal dan memastikan bahawa kekayaan negara diagihkan secara adil kepada semua lapisan masyarakat, termasuk bantuan kepada golongan fakir miskin dan mereka yang memerlukan.
4. Penyebaran Islam Melalui Ummah
- Huraian:Ummah juga menjadi medium utama bagi penyebaran Islam ke seluruh Semenanjung Tanah Arab dan seterusnya ke wilayah lain. Ummah yang bersatu dan berdisiplin ini menjadi kekuatan yang membawa Islam keluar dari Mekah dan Madinah ke seluruh dunia.
- Contoh: Pada zaman Khalifah Uthman ibn Affan, al-Quran dikumpulkan dalam satu mushaf yang seragam untuk memastikan kesatuan dalam ibadah dan kepercayaan di kalangan ummah, yang kemudian dihantar ke pelbagai wilayah Islam yang semakin berkembang.
5. Perpaduan dan Keamanan dalam Ummah
- Huraian: Salah satu ciri utama ummah ialah perpaduan yang terjalin atas dasar ukhuwah Islamiyah (persaudaraan Islam). Keamanan dan keselamatan dalam ummah diutamakan, dan perselisihan diselesaikan secara adil mengikut ajaran Islam.
- Contoh: Nabi Muhammad SAW berjaya menyatukan kabilah-kabilah yang bersengketa di Semenanjung Tanah Arab, seperti Aus dan Khazraj di Madinah, yang sebelum ini terlibat dalam konflik yang berpanjangan. Penyatuan ini bukan sahaja membawa keamanan tetapi juga memperkuatkan ummah dalam menghadapi musuh luar.
kesimpulan
Konsep ummah ini menjadi asas kepada perkembangan dan kestabilan awal Islam, serta membentuk asas kepada sistem sosial dan politik Islam yang bertahan sehingga hari ini.